श्रीलङ्कामा आगामी सेप्टेम्बरमा राष्ट्रपतिको निर्वाचन हुने भएको छ । सेप्टेम्बर २१ का लागि मिति तय भएको निर्वाचन आयोगले शुक्रवार जनाएको छ ।अनपेक्षितरुपमा आएको आर्थिक सङ्कटका कारण भएको देशव्यापी आन्दोलनले निर्वाचित राष्ट्रपतिलाई विस्थापित गरेपछि सेप्टेम्बरमा उक्त पदका लागि मतदान हुन लागेको हो । सन् २०२२ को आर्थिक मन्दीका कारण महिनौंसम्म खाद्यान्न, इन्धन र औषधिको अभाव भएपछि हुन लागेको यो निर्वाचन जनताको मनोदशाको पहिलो परीक्षण हुनेछ ।

सडक प्रदर्शनका कारण आफ्ना पूर्ववर्तीलाई देश छोड्न बाध्य बनाएपछि पदभार ग्रहण गरेका ७५ वर्षीय राष्ट्रपति रनिल विक्रमासिङ्घेले आफू चुनाव लड्ने योजना रहेको सङ्केत गर्नुभएको छ । विक्रमासिङ्घेले अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषको बेलआउट प्याकेज पूरा गर्न उहाँकै नेतृत्वको सरकारले लागू गरेको मितव्ययिताका उपायहरूको विरोधमा अभियान चलाउने कम्तीमा दुई प्रतिद्वन्द्वीहरूको सामना गर्नुहुनेछ । कमजोर आर्थिक पुनरुत्थान र जीवनयापनको लागतका विषयमा स्थानीय असन्तोषसँग जुधिरहेको देशमा आयोगले घोषणा गरेको निर्वाचनको पाँच हप्ते अभियान सेप्टेम्बर २१ मा टुङ्गिनेछ ।

सन् २०२२ मा मुलुक अहिलेसम्मकै सबैभन्दा खराब आर्थिक मन्दीबाट बाहिर निस्कँदा आर्थिक मुद्दाहरू यस अभियानमा हाबी हुने अपेक्षा गरिएको छ । जब जीडीपी ७।८ प्रतिशतले खुम्चिएको छ। सङ्कटको चरमोत्कर्षमा रहेको मुद्रास्फीति ७० प्रतिशतको शिखरबाट सामान्य स्तरमा फर्किएको छ । विक्रमासिङ्घेले सन् २०२२ को सरकारी डिफल्टपछि चीनलगायत द्विपक्षीय ऋणदाताहरूसँग श्रीलङ्काको ४६ अर्ब अमेरिकी डलरको विदेशी ऋणको पुनर्संरचनाका लागि पनि सफलतापूर्वक वार्ता गर्नुभएको छ ।

तर कर वृद्धि गरेर र उदार उपयोगिताअनुदान फिर्ता लिएर सरकारका पुस्तकहरूलाई सन्तुलित गर्ने उहाँको नीतिहरू जनताका लागि गहिरो अलोकप्रिय छन् । आर्थिक सङ्कटको चरमोत्कर्षमा देखिएको महिनौं लामो खाद्यान्न, इन्धन र औषधिको अभाव अहिले टाढाको कुरा भएपनि धेरै श्रीलङ्काबासीले विक्रमासिङ्घेको मितव्ययिताका उपायहरूले उनीहरूलाई आफ्नो गुजारा चलाउन सङ्घर्ष गर्नुपरेको बताउनुभएको छ ।

विपक्षी दलले विक्रमासिङ्घेले गत वर्ष गरेको दुई अर्ब ९० करोड अमेरिकी डलर बराबरको अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष को बेलआउटका शर्तमा पुनः वार्ता गर्ने प्रतिबद्धता जनाउनुभएको छ । राष्ट्रपतिका मुख्य प्रतिद्वन्द्वी ५७ वर्षीय सजिथ प्रेमदासा रहनुभएको छ । उहाँ एक समयका पार्टीका सहयोगी र वर्तमान विपक्षी नेता हुनुहुन्छ । प्रेमदासाले आर्थिक सुधार र आईएमएफको कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभएको छ तर विक्रमासिङ्घेले राज्यको राजस्व बढाउन लगाएको कर वृद्धिलाई कम गरेर जनतालाई राहत दिने प्रतिबद्धता जनाउनुभएको छ ।

एउटा वामपन्थी पार्टीले आफ्ना नेता ५५ वर्षीय पूर्वकृषिमन्त्री अनुरा कुमारा दिसानायकेलाई पनि चुनावी मैदानमा उतारेको छ । उनले सरकारी कम्पनीहरूको निजीकरण गर्ने योजनाको विरुद्धमा अभियान चलाइरहनुभएको छ । विक्रमासिङ्घेले सन् २०२२ मा पूर्ववर्ती गोटाबाया राजापाक्षले जनआन्दोलनको दबावमा राजीनामा दिएपछि सङ्कटको समयमा देशको जिम्मेवारी सम्हाल्नुभएको थियो । श्रीलङ्कालाई आर्थिक ुकुुव्यवस्थापनमार्फत सङ्कटमा धकेलेको आरोप लागेका राजापाक्ष भागेर केही समयसम्म विदेशी भूमिमा बसेपछि सिङ्गापुरबाट राजीनामा दिएका थिए ।

गत वर्ष स्थानीय तहको निर्वाचन हुने तय भए पनि सरकारले राष्ट्रव्यापी निर्वाचन गर्न देशको आर्थिक मजबुत नभएको बताएपछि निर्वाचन अनिश्चितकालका लागि स्थगित गरिएको थियो । श्रीलङ्कामा १८ वर्षभन्दा बढी उमेरका एक करोड ७० लाखभन्दा बढी नागरिकले सेप्टेम्बरको निर्वाचनमा मतदानका लागि योग्य मानिने छन् । निर्वाचन आयोगले यस वर्षको राष्ट्रपतिका लागि तीन करोड ३० लाख अमेरिकी डलर (१० अर्ब रुपैयाँ)विनियोजन गरेको छ ।